ശ്രീ രുദ്ര പ്രശ്നഃ

കൃഷ്ണ യജുര്വേദീയ തൈത്തിരീയ സംഹിതാ
ചതുര്ഥം വൈശ്വദേവം കാണ്ഡമ് പംചമഃ പ്രപാഠകഃ

ഓം നമോ ഭഗവതേ’ രുദ്രായ ||
നമ’സ്തേ രുദ്ര ന്യവ’ തോ ഇഷ’വേ നമഃ’ | നമ’സ്തേ അസ്തു ധന്വ’നേ ബാഹുഭ്യാ’മുതേ നമഃ’ | യാ ഇഷുഃ’ ശിവത’മാ ശിവം ഭൂവ’ തേ ധനുഃ’ | ശിവാ ശ’വ്യാ’ യാ ത തയാ’ നോ രുദ്ര മൃഡയ | യാ തേ’ രുദ്ര ശിവാ നൂരഘോരാ‌உപാ’പകാശിനീ | തയാ’ നസ്തനുവാ ശന്ത’മയാ ഗിരി’ശംതാഭിചാ’കശീഹി | യാമിഷും’ ഗിരിശംസ്തേ ബിര്ഷ്യസ്ത’വേ | ശിവാം ഗി’രിത്ര താം കു’രു മാ ഹിഗ്ം’സീഃ പുരു’ഷം ജഗ’ത്| ശിവേ വച’സാ ത്വാ ഗിരിശാച്ഛാ’വദാമസി | യഥാ’ നഃര്വമിജ്ജഗ’ദക്ഷ്മഗ്‍മ് സുനാ അസ’ത് | അധ്യ’വോചദധിക്താ പ്ര’മോ ദൈവ്യോ’ ഭിഷക് | അഹീഗ്’‍ശ്ച സര്വാം’ംഭന്ത്സര്വാ’ശ്ച യാതുധാന്യഃ’ | സൗ യസ്താമ്രോ അ’രുഭ്രുഃ സു’ംഗളഃ’ | യേ ചേമാഗ്‍മ് രുദ്രാ ഭിതോ’ ദിക്ഷു ശ്രിതാഃ സ’ഹസ്രശോ‌உവൈഷാഗ് ഹേഡ’ ഈമഹേ | സൗ യോ’‌உവസര്പ’തി നീല’ഗ്രീവോ വിലോ’ഹിതഃ | തൈനം’ ഗോപാ അ’ദൃന്-നദൃ’ശന്-നുദഹാര്യഃ’ | തൈനം വിശ്വാ’ ഭൂതാനിദൃഷ്ടോ മൃ’ഡയാതി നഃ | നമോ’ അസ്തു നീല’ഗ്രീവായ സഹസ്രാക്ഷാ മീഢുഷേ’ | അഥോ യേ അ’സ്യ സത്വാ’നോ‌உഹം തേഭ്യോ’‌உകന്നമഃ’ | പ്രമും’ ധന്വ’സ്-ത്വമുയോരാര്ത്നി’ യോര്ജ്യാമ് | യാശ്ച തേസ്ത ഇഷ’വഃരാ താ ഭ’ഗവോ വപ | ത്യനുസ്ത്വഗ്‍മ് സഹ’സ്രാക്ഷ ശതേ’ഷുധേ | നിശീര്യ’ ല്യാനാം മുഖാ’ ശിവോ നഃ’ സുമനാ’ ഭവ | വിജ്യം ധനുഃ’ കര്ദിനോ വിശ’ല്യോ ബാണ’വാഗ്മ് ത | അനേ’ന്-നസ്യേഷ’വ ഭുര’സ്യ നിംഗഥിഃ’ | യാ തേ’ ഹേതിര്-മീ’ഡുഷ്ട ഹസ്തേ’ ഭൂവ’ തേ ധനുഃ’ | തയാ‌உസ്മാന്, വിശ്വസ്-ത്വമ’ക്ഷ്മയാ പരി’ബ്ഭുജ | നമ’സ്തേ സ്ത്വായുധായാനാ’തതായ ധൃഷ്ണവേ’ | ഭാഭ്യാ’മുതേ നമോ’ ബാഹുഭ്യാം ധന്വ’നേ | പരി’ തേ ധന്വ’നോ ഹേതിസ്മാന്-വൃ’ണക്തു വിശ്വതഃ’ | അഥോ യ ഇ’ഷുധിസ്തവാരേ സ്മന്നിധേ’ഹി തമ് || 1 ||

ശമ്ഭ’വേ നമഃ’ | നമ’സ്തേ അസ്തു ഭഗവന്-വിശ്വേശ്വരായ’ മഹാദേവായ’ ത്ര്യമ്ബകായ’ ത്രിപുരാന്തകായ’ ത്രികാഗ്നികാലായ’ കാലാഗ്നിരുദ്രായ’ നീകണ്ഠായ’ മൃത്യുംയായ’ സര്വേശ്വ’രായ’ സദാശിവായ’ ശ്രീമന്-മഹാദേവാ നമഃ’ ||

മോ ഹിര’ണ്യ ബാഹവേ സേനാന്യേ’ ദിശാം പത’യേമോ നമോ’ വൃക്ഷേഭ്യോ ഹരി’കേശേഭ്യഃ പശൂനാം പത’യേമോ നമഃ’ സ്പിംജ’രാ ത്വിഷീ’മതേ പഥീനാം പത’യേമോ നമോ’ ബഭ്ലുശായ’ വിവ്യാധിനേ‌உന്നാ’നാം പത’യേമോമോ ഹരി’കേശായോപവീതിനേ’ പുഷ്ടാനാം പത’യേമോ നമോ’ വസ്യ’ ഹേത്യൈ ജഗ’താം പത’യേമോ നമോ’ രുദ്രായാ’തതാവിനേ ക്ഷേത്രാ’ണാം പത’യേമോ നമഃ’ സൂതായാഹം’ത്യാ വനാ’നാം പത’യേമോമോ രോഹി’തായ സ്ഥപത’യേ വൃക്ഷാണാം പത’യേമോ നമോ’ ംത്രിണേ’ വാണിജാ കക്ഷാ’ണാം പത’യേമോ നമോ’ ഭുംതയേ’ വാരിവസ്കൃതാ-യൗഷ’ധീനാം പത’യേമോ നമ’ ച്ചൈര്-ഘോ’ഷായാക്രന്ദയ’തേ പത്തീനാം പത’യേമോ നമഃ’ കൃത്സ്നവീതാ ധാവ’തേ സത്ത്വ’നാം പത’യേ നമഃ’ || 2 ||

മഃ സഹ’മാനായ നിവ്യാധിന’ ആവ്യാധിനീ’നാം പത’യേ നമോ നമഃ’ കകുഭായ’ നിംഗിണേ’ സ്തേനാനാം പത’യേമോ നമോ’ നിംഗിണ’ ഇഷുധിമതേ’ തസ്ക’രാണാം പത’യേമോമോ വംച’തേ പരിവംച’തേ സ്തായൂനാം പത’യേമോ നമോ’ നിചേരവേ’ പരിരായാര’ണ്യാനാം പത’യേമോ നമഃ’ സൃകാവിഭ്യോ ജിഘാഗ്ം’സദ്ഭ്യോ മുഷ്ണതാം പത’യേമോ നമോ’‌உസിദ്ഭ്യോക്തംചര’ദ്ഭ്യഃ പ്രകൃന്താനാം പത’യേമോ നമ’ ഉഷ്ണീഷിനേ’ ഗിരിരായ’ കുലുംചാനാം പത’യേമോ ഇഷു’മദ്ഭ്യോ ധന്വാവിഭ്യ’ശ്ച വോമോ നമ’ ആതന്-വാനേഭ്യഃ’ പ്രതിദധാ’നേഭ്യശ്ച വോമോ നമ’ ച്ഛ’ദ്ഭ്യോ വിസൃജദ്-ഭ്യ’ശ്ച വോമോ നമോ‌உസ്സ’ദ്ഭ്യോ വിദ്യ’ദ്-ഭ്യശ്ച വോമോ ആസീ’നേഭ്യഃ ശയാ’നേഭ്യശ്ച വോമോ നമഃ’ സ്വദ്ഭ്യോ ജാഗ്ര’ദ്-ഭ്യശ്ച വോമോസ്തിഷ്ഠ’ദ്ഭ്യോ ധാവ’ദ്-ഭ്യശ്ച വോമോ നമഃ’ ഭാഭ്യഃ’ ഭാപ’തിഭ്യശ്ച വോമോമോശ്വേഭ്യോ‌உശ്വ’പതിഭ്യശ്ച വോ നമഃ’ || 3 ||

നമ’ ആവ്യാധിനീ’ഭ്യോ വിവിധ്യ’ന്തീഭ്യശ്ച വോമോ ഉഗ’ണാഭ്യസ്തൃഗം-തീഭ്യശ്ച’ വോമോ നമോ’ ഗൃത്സേഭ്യോ’ ഗൃത്സപ’തിഭ്യശ്ച വോമോമോ വ്രാതേ’ഭ്യോ വ്രാത’പതിഭ്യശ്ച വോമോ നമോ’ ണേഭ്യോ’ ണപ’തിഭ്യശ്ച വോമോമോ വിരൂ’പേഭ്യോ വിശ്വരൂ’പേഭ്യശ്ച വോമോ നമോ’ മദ്ഭ്യഃ’, ക്ഷുല്ലകേഭ്യ’ശ്ച വോമോ നമോ’ ഥിഭ്യോ‌உരഥേഭ്യ’ശ്ച വോമോമോ രഥേ’ഭ്യോ രഥ’പതിഭ്യശ്ച വോമോ നമഃ’ സേനാ’ഭ്യഃ സേനാനിഭ്യ’ശ്ച വോമോ നമഃ’, ക്ഷത്തൃഭ്യഃ’ സംഗ്രഹീതൃഭ്യ’ശ്ച വോമോസ്തക്ഷ’ഭ്യോ രഥകാരേഭ്യ’ശ്ച വോ നമോ’ നമഃ കുലാ’ലേഭ്യഃ ര്മാരേ’ഭ്യശ്ച വോമോ നമഃ’ പുംജിഷ്ടേ’ഭ്യോ നിഷാദേഭ്യ’ശ്ച വോമോ നമഃ’ ഇഷുകൃദ്ഭ്യോ’ ധന്വകൃദ്-ഭ്യ’ശ്ച വോമോ നമോ’ മൃയുഭ്യഃ’ ശ്വനിഭ്യ’ശ്ച വോമോമഃ ശ്വഭ്യഃ ശ്വപ’തിഭ്യശ്ച വോ നമഃ’ || 4 ||

നമോ’ വായ’ ച രുദ്രായ’ നമഃ’ ര്വായ’ ച പശുപത’യേ മോ നീല’ഗ്രീവായ ച ശിതികംഠാ’യ നമഃ’ കര്ധിനേ’ വ്യു’പ്തകേശായ നമഃ’ സഹസ്രാക്ഷായ’ ച തധ’ന്വനേ നമോ’ ഗിരിശായ’ ച ശിപിവിഷ്ടായ’ നമോ’ മീഢുഷ്ട’മാ ചേഷു’മതേ നമോ’ ഹ്രസ്വായ’ ച വാനായ’ നമോ’ ബൃതേ വര്ഷീ’യസേ നമോ’ വൃദ്ധായ’ ച ംവൃധ്വ’നേ മോ അഗ്രി’യായ ച പ്രമായ’ നമ’ ശവേ’ ചാജിരായ’ മഃ ശീഘ്രി’യായ ശീഭ്യാ’യ നമ’ ര്മ്യാ’യ ചാവസ്വന്യാ’യ നമഃ’ സ്ത്രോസ്യാ’യ ദ്വീപ്യാ’യ ച || 5 ||

നമോ’ ജ്യേഷ്ഠായ’ ച കനിഷ്ഠായ’ നമഃ’ പൂര്വജായ’ ചാപജായ’ നമോ’ മധ്യമായ’ ചാപല്ഭായ’ നമോ’ ജന്യാ’യ ബുധ്നി’യായ നമഃ’ സോഭ്യാ’യ ച പ്രതിര്യാ’യ മോ യാമ്യാ’യ ക്ഷേമ്യാ’യ നമ’ ഉര്വര്യാ’യ ഖല്യാ’യ മഃ ശ്ലോക്യാ’യ ചാ‌உവസാന്യാ’യ മോ വന്യാ’യ കക്ഷ്യാ’യ നമഃ’ ശ്രവായ’ ച പ്രതിശ്രവായ’ നമ’ ശുഷേ’ണായ ചാശുര’ഥായ മഃ ശൂരാ’യ ചാവഭിന്ദതേ നമോ’ ര്മിണേ’ ച വരൂധിനേ’ നമോ’ ബില്മിനേ’ ച കചിനേ’ നമഃ’ ശ്രുതായ’ ച ശ്രുതസേ’നാ ച || 6 ||

നമോ’ ദുംദുഭ്യാ’യ ചാഹന്യാ’യ നമോ’ ധൃഷ്ണവേ’ ച പ്രമൃശായ’ നമോ’ ദൂതായ’ ച പ്രഹി’തായ നമോ’ നിംഗിണേ’ ചേഷുധിമതേ’ നമ’സ്-തീക്ഷ്ണേഷ’വേ ചായുധിനേ’ നമഃ’ സ്വായുധായ’ ച സുധന്വ’നേ മഃ സ്രുത്യാ’യ പഥ്യാ’യ നമഃ’ കാട്യാ’യ ച നീപ്യാ’യ മഃ സൂദ്യാ’യ ച സസ്യാ’യ നമോ’ നാദ്യായ’ ച വൈംതായ’ മഃ കൂപ്യാ’യ ചാട്യാ’യ മോ വര്ഷ്യാ’യ ചാര്ഷ്യായ’ നമോ’ മേഘ്യാ’യ ച വിദ്യുത്യാ’യ നമ ധ്രിയാ’യ ചാപ്യാ’യ മോ വാത്യാ’യ രേഷ്മി’യായ നമോ’ വാസ്തവ്യാ’യ ച വാസ്തുപായ’ ച || 7 ||

മഃ സോമാ’യ ച രുദ്രായ’ നമ’സ്താമ്രായ’ ചാരുണായ’ നമഃ’ ംഗായ’ ച പശുപത’യേ നമ’ ഗ്രായ’ ച ഭീമായ’ നമോ’ അഗ്രേധായ’ ച ദൂരേധായ’ നമോ’ ന്ത്രേ ഹനീ’യസേ നമോ’ വൃക്ഷേഭ്യോ ഹരി’കേശേഭ്യോ നമ’സ്താരാ നമ’ശ്ശംഭവേ’ ച മയോഭവേ’ നമഃ’ ശംരായ’ ച മയസ്കരായ’ നമഃ’ ശിവായ’ ച ശിവത’രായ സ്തീര്ഥ്യാ’യ കൂല്യാ’യ നമഃ’ പാര്യാ’യ ചാവാര്യാ’യ നമഃ’ പ്രതര’ണായ ചോത്തര’ണായ നമ’ ആതാര്യാ’യ ചാലാദ്യാ’യ മഃ ശഷ്പ്യാ’യ ഫേന്യാ’യ നമഃ’ സിത്യാ’യ ച പ്രവാഹ്യാ’യ ച || 8 ||

നമ’ ഇരിണ്യാ’യ ച പ്രഥ്യാ’യ നമഃ’ കിഗ്ംശിലായ’ ക്ഷയ’ണായ നമഃ’ കര്ദിനേ’ പുസ്തയേ’ മോ ഗോഷ്ഠ്യാ’യ ഗൃഹ്യാ’യ സ്-തല്പ്യാ’യ ഗേഹ്യാ’യ നമഃ’ കാട്യാ’യ ച ഗഹ്വരേഷ്ഠായ’ നമോ’ ഹൃയ്യാ’യ ച നിവേഷ്പ്യാ’യ നമഃ’ പാഗ്‍മ് വ്യാ’യ ച രസ്യാ’യ മഃ ശുഷ്ക്യാ’യ ച ഹരിത്യാ’യ മോ ലോപ്യാ’യ ചോപ്യാ’യ നമ’ ര്മ്യാ’യ ച സൂര്മ്യാ’യ നമഃ’ ര്ണ്യായ ച പര്ണദ്യാ’യ നമോ’‌உപഗുരമാ’ണായ ചാഭിഘ്നതേ നമ’ ആഖ്ഖിതേ പ്രഖ്ഖിതേ നമോ’ വഃ കിരികേഭ്യോ’ ദേവാനാഗ്ം ഹൃദ’യേഭ്യോ നമോ’ വിക്ഷീകേഭ്യോ നമോ’ വിചിന്വത്-കേഭ്യോ നമ’ ആനിര് തേഭ്യോ നമ’ ആമീത്-കേഭ്യഃ’ || 9 ||

ദ്രാപേ അന്ധ’സസ്പതേ ദരി’ദ്രന്-നീല’ലോഹിത | ഷാം പുരു’ഷാണാമേഷാം പ’ശൂനാം മാ ഭേര്മാ‌உരോ മോ ഏ’ഷാം കിംനാമ’മത് | യാ തേ’ രുദ്ര ശിവാ നൂഃ ശിവാ വിശ്വാഹ’ഭേഷജീ | ശിവാ രുദ്രസ്യ’ ഭേജീ തയാ’ നോ മൃഡ ജീവസേ’ || മാഗ്‍മ് രുദ്രായ’ വസേ’ കര്ദിനേ’ ക്ഷയദ്വീ’രാ പ്രഭ’രാമഹേ തിമ് | യഥാ’ നഃ ശമസ’ദ് ദ്വിദേ ചതു’ഷ്പദേ വിശ്വം’ പുഷ്ടം ഗ്രാമേ’ സ്മിന്നനാ’തുരമ് | മൃഡാ നോ’ രുദ്രോനോ മയ’സ്കൃധി ക്ഷയദ്വീ’രാ നമ’സാ വിധേമ തേ | യച്ഛം യോശ്ച മനു’രാജേ പിതാ തദ’ശ്യാ തവ’ രുദ്ര പ്രണീ’തൗ | മാ നോ’ ഹാന്ത’മുത മാ നോ’ അര്ഭകം മാ ഉക്ഷ’ന്തമുത മാ ന’ ഉക്ഷിതമ് | മാ നോ’‌உവധീഃ പിരം മോത മാതരം’ പ്രിയാ മാ ന’സ്തനുവോ’ രുദ്ര രീരിഷഃ | മാ ന’സ്തോകേ തന’യേ മാ ആയു’ഷി മാ നോ ഗോഷു മാ നോ അശ്വേ’ഷു രീരിഷഃ | വീരാന്മാ നോ’ രുദ്ര ഭാമിതോ‌உവ’ധീര്-വിഷ്മ’ന്തോ നമ’സാ വിധേമ തേ | രാത്തേ’ ഗോഘ്ന ത പൂ’രുഘ്നേ ക്ഷയദ്വീ’രായ സുമ്-നസ്മേ തേ’ അസ്തു | രക്ഷാ’ ച നോ അധി’ ച ദേവ ബ്രൂഹ്യഥാ’ ച നഃ ശര്മ’ യച്ഛ ദ്വിബര്ഹാ’ഃ | സ്തുഹി ശ്രുതം ഗ’ര്തദം യുവാ’നം മൃഗന്ന ഭീമമു’പന്തുമുഗ്രമ് | മൃഡാ ജ’രിത്രേ രു’ദ്ര സ്തവാ’നോ ന്യന്തേ’ സ്മന്നിവ’പന്തു സേനാ’ഃ | പരി’ണോ രുദ്രസ്യ’ ഹേതിര്-വൃ’ണക്തു പരി’ ത്വേഷസ്യ’ ദുര്മതി ര’ഘായോഃ | അവ’ സ്ഥിരാ ഘവ’ദ്-ഭ്യസ്-തനുഷ്വ മീഢ്-വ’സ്തോകാ തന’യായ മൃഡയ | മീഢു’ഷ്ട ശിവ’മത ശിവോ നഃ’ സുമനാ’ ഭവ | മേ വൃക്ഷ ആയു’ധന്നിധാ കൃത്തിം വസാ’ ആച’ പിനാ’കം ബിഭ്രദാഗ’ഹി | വികി’രി വിലോ’ഹി നമ’സ്തേ അസ്തു ഭഗവഃ | യാസ്തേ’ ഹസ്രഗ്ം’ ഹേയോന്യസ്മന്-നിപന്തു താഃ | ഹസ്രാ’ണി സഹസ്രധാ ബാ’ഹുവോസ്തവ’ ഹേതയഃ’ | താസാമീശാ’നോ ഭഗവഃ പരാചീനാ മുഖാ’ കൃധി || 10 ||

ഹസ്രാ’ണി സഹസ്രശോ യേ രുദ്രാ അധി ഭൂമ്യാ’മ് | തേഷാഗ്ം’ സഹസ്രയോനേ‌உവധന്വാ’നി തന്മസി | സ്മിന്-മ’ത്-യ’ര്ണവേ’‌உന്തരി’ക്ഷേ വാ അധി’ | നീല’ഗ്രീവാഃ ശിതികണ്ഠാ’ഃ ര്വാ ധഃ, ക്ഷ’മാരാഃ | നീല’ഗ്രീവാഃ ശിതിണ്ഠാ ദിവഗ്ം’ രുദ്രാ ഉപ’ശ്രിതാഃ | യേ വൃക്ഷേഷു’ സ്പിംജ’രാ നീല’ഗ്രീവാ വിലോ’ഹിതാഃ | യേ ഭൂതാനാമ്-അധി’പതയോ വിശിഖാസഃ’ കര്ദി’നഃ | യേ അന്നേ’ഷു വിവിധ്യ’ന്തി പാത്രേ’ഷു പിബ’തോ ജനാന്’ | യേ ഥാം പ’ഥിരക്ഷ’യ ഐലബൃദാ’ വ്യുധഃ’ | യേ തീര്ഥാനി’ പ്രചര’ന്തി സൃകാവ’ന്തോ നിംഗിണഃ’ | യ താവ’ന്തശ്ച ഭൂയാഗ്ം’സശ്ച ദിശോ’ രുദ്രാ വി’തസ്ഥിരേ | തേഷാഗ്ം’ സഹസ്രയോനേ‌உവധന്വാ’നി തന്മസി | നമോ’ രുധ്രേഭ്യോ യേ പൃ’ഥിവ്യാം യേ’‌உന്തരി’ക്ഷേ യേ ദിവി യേഷാന്നം വാതോ’ ര്-മിഷ’സ്-തേഭ്യോ പ്രാചീര്ദശ’ ദക്ഷിണാ ദശ’ പ്രതീചീര്-ദശോ-ദീ’ചീര്-ദശോര്ധ്വാസ്-തേഭ്യോസ്തേ നോ’ മൃഡയന്തു തേ യം ദ്വിഷ്മോ യശ്ച’ നോ ദ്വേഷ്ടി തം വോ ജമ്ഭേ’ ദധാമി || 11 ||

ത്ര്യം’ബകം യജാമഹേ സുന്ധിം പു’ഷ്ടിവര്ധ’നമ് | ര്വാരുകമി’ ബംധ’നാന്-മൃത്യോ’ര്-മുക്ഷീ മാ‌உമൃതാ’ത് | യോ രുദ്രോ ഗ്നൗ യോ പ്സു യ ഓഷ’ധീഷു യോ രുദ്രോ വിശ്വാ ഭുവ’നാ വിവേ തസ്മൈ’ രുദ്രാ നമോ’ അസ്തു | തമു’ ഷ്ടുഹി യഃ സ്വിഷുഃ സുന്വാ യോ വിശ്വ’സ്യ ക്ഷയ’തി ഭേജസ്യ’ | യക്ഷ്വാ’ഹേ സൗ’മസായ’ രുദ്രം നമോ’ഭിര്-ദേവമസു’രം ദുവസ്യ | യം മേസ്തോ ഭഗ’വായം മേ ഭഗ’വത്തരഃ | യം മേ’ വിശ്വഭേ’ഷജോ‌உയഗ്‍മ് ശിവാഭി’മര്ശനഃ | യേ തേ’ ഹസ്ര’യുതം പാശാ മൃത്യോ മര്ത്യാ’ ഹന്ത’വേ | താന് ജ്ഞസ്യ’ മായാര്വാനവ’ യജാമഹേ | മൃത്യവേ സ്വാഹാ’ മൃത്യവേ സ്വാഹാ’ | പ്രാണാനാം ഗ്രന്ഥിരസി രുദ്രോ മാ’ വിശാന്തകഃ | തേനാന്നേനാ’പ്യാസ്വ ||
ഓം നമോ ഭഗവതേ രുദ്രായ വിഷ്ണവേ മൃത്യു’ര്മേ പാഹി ||

സദാശിവോമ് |

ഓം ശാംതിഃ ശാംതിഃ ശാംതിഃ’