SreepaatanjalayOgadarSanam |
atha vibhootipaadaH |
dESabandhaScittasya dhaaraNaa ||1||
tatra pratyayaikataanataa dhyaanam ||2||
tadEvaarthamaatranirbhaasaM svaroopaSoonyamiva samaadhiH ||3||
trayamEkatra saMyamaH ||4||
tajjayaat pragnyaalOkaH ||5||
tasya bhoomiShu viniyOgaH ||6||
trayamantarangaM poorvEbhyaH ||7||
tadapi bahirangaM nirbeejasya ||8||
vyutthaananirOdhasaMskaarayOrabhibhavapraadurbhaavau nirOdhakShaNacittaanvayO nirOdhapariNaamaH ||9||
tasya praSaantavaahitaa saMskaaraat ||10||
sarvaarthataikaagraatayOH kShayOdayau cittasya samaadhipariNaamaH ||11||
tataH punaH SaantOditau tulyapratyayau cittasyaikaagrataa pariNaamaH ||12||
EtEna bhootEndriyEShu dharmalakShaNaavasthaapariNaamaa vyaakhyaataaH ||13||
SaantOditaavyapadESyadharmaanupaatee dharmee ||14||
kramaanyatvaM pariNaamaanyatvE hEtuH ||15||
pariNaamatrayasaMyamaadateetaanaagatagnyaanam ||16||
SabdaarthapratyayaanaamitarEtaraadhyaasaat sankarastatpravibhaagasaMyamaat sarvabhootarutagnyaanam ||17||
saMskaarasaakShaatkaraNaat poorvajaatignyaanam ||18||
pratyayasya paracittagnyaanam ||19||
na ca tat saalambanaM tasyaaviShayeebhootatvaat ||20||
kaayaroopasaMyamaat tadgraahyaSaktistambhE cakShuH prakaaSaasaMprayOgEntardhaanam ||21||
sOpakramaM nirupakramaM ca karma tatsaMyamaadaparaantagnyaanamariShTEbhyO vaa ||22||
maitryaadiShu balaani ||23||
balEShu hastibalaadeenee ||24||
pravRuttyaalOkanyaasaat sookShmavyavahitaviprakRuShTagnyaanam ||25||
bhuvanagnyaanaM sooryE saMyamaat ||26||
candrE taaraavyoohagnyaanam ||27||
dhruvE tadgatignyaanam ||28||
naabhicakrE kaayavyoohagnyaanam ||29||
kaNThakoopE kShutpipaasaanivRuttiH ||30||
koormanaaDyaaM sthairyam ||31||
moordhajyOtiShi siddhadarSanam ||32||
praatibhaadvaa sarvam ||33||
hRudayE cittasaMvit ||34||
sattvapuruShayOratyantaasankeerNayOH pratyayaaviSEShO bhOgaH paraarthatvaat svaarthasaMyamaat puruShagnyaanam ||35||
tataH praatibhaSraavaNavEdanaadarSaasvaadavaartaa jaayantE ||36||
tE samaadhaavupasargaavyutthaanE siddhayaH ||37||
bandhakaaraNaSaithilyaat pracaarasaMvEdanaacca cittasya paraSareeraavESaH ||38||
udaanajayaajjalapankakaNTakaadiShvasanga utkraantiSca ||39||
samaanajayaajjvalanam ||40||
SrOtraakaaSayOH sambandhasaMyamaat divyaM SrOtram ||41||
kaayaakaaSayOH sambandhasaMyamaat laghutoolasamaapattESca aakaaSagamanam ||42||
bahirakalpitaa vRuttirmahaavidEhaa tataH prakaaSaavaraNakShayaH ||43||
sthoolasvaroopasookShmaanvayaarthavattvasaMyamaat bhootajayaH ||44||
tatONimaadipraadurbhaavaH kaayasaMpat taddharmaanabhighaataSca ||45||
roopalaavaNyabalavajrasaMhananatvaani kaayasampat ||46||
grahaNasvaroopaasmitaanvayaarthavattvasaMyamaadindriyajayaH ||47||
tatO manOjavitvaM vikaraNabhaavaH pradhaanajayaSca ||48||
sattvapuruShaanyataakhyaatimaatrasya sarvabhaavaadhiShThaatRutvaM sarvagnyaatRutvanca ||49||
tadvairaagyaadapi dOShabeejakShayE kaivalyam ||50||
sthaanyupanimantraNE sangasmayaakaraNaM punaraniShTaprasangaat ||51||
kShaNatatkramayOH saMyamaadvivEkajaM gnyaanam ||52||
jaatilakShaNadESairanyataanavacCEdaat tulyayOstataH pratipattiH ||53||
taarakaM sarvaviShayaM sarvathaaviShayamakramaM cEti vivEkajaM gnyaanam ||54||
sattvapuruShayOH SuddhisaamyE kaivalyam ||55||
iti SreepaatanjalayOgadarSanE vibhootipaadO naama tRuteeyaH paadaH |